In mijn zoektocht naar informatie voor mijn werk als directeur van het Verloskundigen Plein kwam ik de stelling ‘ketensamenwerking remt innovatie’ tegen. Mijn aandacht was gegrepen ondanks dat de stelling is gebruikt tijdens een vastgoedbeurs. Net als in de bouwsector is samenwerking in de keten geboortezorg een hot item.

Ketenzorg is een van de adviezen in het rapport ‘Een goed begin’ van de stuurgroep Zwangerschap en Geboorte als oplossing voor het verlagen van het perinatale sterftecijfer in Nederland. Er staat dat alle professionals een netwerk moeten vormen om samen een zo gezond en veilig mogelijke zorg rond zwangerschap en geboorte te bieden door bindende afspraken over kwaliteit, registratie, verantwoording en transparantie te maken. Maar ketenzorg is slechts één van de zeven adviezen.

Als samenwerking in de keten inderdaad innovatie remt, kan dat wel eens gevolgen hebben voor de haalbaarheid van de andere adviezen. Want die adviezen vragen vooral ‘out of the box’ oplossingen. Hoe bereik je de vrouwen, die nog niet zwanger zijn? Hoe bereik je vrouwen uit achterstandsituaties? Hoe creëer je 24/7 beschikbaarheid en bereikbaarheid bij een (toekomstig) tekort aan professionals en een zorglandschap waarin concentratie aan de orde van de dag is? Hoe plaats je moeder en kind in de hoofdrol zonder voorbij te gaan aan de kennis, kunde en kwaliteiten van de professionals?

Hoe denkt men over de stelling in de bouw? Jan Willem van de Groep (programmaregisseur SEV): “Het stapelen van producten en componenten blijft het dominante ontwerpprincipe van samenwerking in de keten. De discussies over het beheersen van geldstromen en risicobeheersing blijven de boventoon sturen. De hiërarchische en versnipperde keten blijft in stand.” Hij is het dus eens met de stelling, in tegenstelling tot Ruben Vrijhoef (Onderzoeker ketensamenwerking, TU Delft): “De intensieve samenwerking tussen de verschillende partijen leidt ertoe dat het product zowel functioneel als technisch beter is en beter voldoet aan de eisen die de omgeving en de klant stellen. Omdat innovatie een kwestie van lange adem en aanzienlijke investeringen kan zijn, is die gebaat bij bestendige relaties.”

Wat kunnen wij hiervan leren voor de geboortezorg? Dat samenwerking in de keten meer kan betekenen dan alleen bindende afspraken over kwaliteit, registratie, verantwoording en transparantie. Wanneer op gelijkwaardige basis en met respect voor elkaars eigen aardigheden naar elkaar wordt geluisterd en gekeken en met elkaar wordt overlegd en gebrainstormd, is innovatie in de geboortezorg mogelijk. Want innoveren is vernieuwen en vernieuwen is iets anders dan verbeteren!

Saskia Walgemoed
directeur Verloskundigen Plein

Deze estafettecolumn is gepubliceerd in het magazine Nataal